Funkcjonariusze, którzy są w służbie stałej mogą ubiegać się o przyjęcie na szkolenie w zakresie szkoły chorążych. Zainteresowani składają prośbę wraz z niezbędnymi dokumentami do kierownika jednostki organizacyjnej lub kierownika komórki organizacyjnej, w której funkcjonariusz został mianowany na stanowisko służbowe.
Postępowanie kwalifikacyjne polega na ustaleniu na podstawie informacji zawartych w prośbie kandydata, załączonych do niej dokumentów oraz ankiecie, czy zostały spełnione warunki wymagane od kandydata do odbycia szkolenia, o umożliwienie którego się ubiega.
Na podstawie wyników postępowania kwalifikacyjnego kierownik jednostki organizacyjnej lub kierownika komórki organizacyjnej podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu funkcjonariuszy na szkolenie. Ukończenie szkolenia następuje po uzyskaniu pozytywnych wyników z wszystkich działów tematycznych realizowanych w ramach szkolenia zawodowego, zaliczeń z przedmiotów wchodzących w skład szkolenia wspierającego oraz pozytywnym zdaniu egzaminu na zakończenie szkolenia.
Szkolenie w zakresie szkoły chorążych realizowany jest stacjonarnie w Ośrodku szkolenia i trwa 6 tygodni.
Słuchacze szkolenia w zakresie szkoły chorążych podczas szkolenia realizują zagadnienia związane z profesjonalną realizacją ustawowych zadań Straży Granicznej oraz kierowaniem doraźnym zespołem funkcjonariuszy. Nabywają wiadomości i umiejętności w szczególności z zakresu: analizy zadania do służby, postawienia zadań podwładnym oraz określenia warunków budowania efektywności zespołu. Ponadto treści programowe uwzględniają zakres wybranych zagadnień prawa, które warunkują prawidłowe wykonywanie przyszłych zadań służbowych przez absolwentów szkolenia.
Po zakończeniu szkolenia w zakresie szkoły chorążych funkcjonariusze otrzymują świadectwa a następnie udają się do macierzystych jednostek organizacyjnych Straży Granicznej, gdzie zostają mianowani na pierwszy stopień w korpusie chorążych, a następnie podejmują dalszą służbę na przewidzianych dla nich stanowiskach.
Przeszkolenie specjalistyczne do mianowania na pierwszy stopień oficerski Straży Granicznej
Funkcjonariusze ubiegający się o przyjęcie na przeszkolenie specjalistyczne wymagane do mianowania na pierwszy stopień oficerski Straży Granicznej w zakresie kształcenia kompetencji kierowniczych składają prośbę wraz z niezbędnymi dokumentami, za pośrednictwem odpowiedniej komórki właściwej w sprawach osobowych, do komendanta właściwego ośrodka szkolenia o umożliwienie przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego. Kierownik jednostki organizacyjnej albo komórki organizacyjnej opiniuje prośbę, wyrażając w formie pisemnej, swoje stanowisko w sprawie istnienia potrzeby służbowej odbycia przeszkolenia specjalistycznego przez funkcjonariusza.
Postępowanie kwalifikacyjne składa się z dwóch etapów. Pierwszy etap postępowania kwalifikacyjnego polega na ustaleniu na podstawie informacji zawartych w prośbie kandydata, załączonych do niej dokumentów oraz ankiecie, czy zostały spełnione warunki wymagane od kandydata do odbycia szkolenia, o umożliwienie którego się ubiega.
Komendant ośrodka szkolenia informuje kandydatów o wynikach pierwszego etapu postępowania kwalifikacyjnego za pośrednictwem odpowiedniego przełożonego właściwego w sprawach osobowych. W przypadku pozytywnego wyniku pierwszego etapu postępowania kwalifikacyjnego kierownik jednostki organizacyjnej albo komórki organizacyjnej, w której kandydat pełni służbę, kieruje go do ośrodka szkolenia na drugi etap postępowania kwalifikacyjnego.
Drugi etap postępowania kwalifikacyjnego składa się z:
- pisemnego testu kwalifikacyjnego obejmującego wiedzę kandydatów z zakresu wybranych zagadnień prawa i kryminalistyki, zagadnień dotyczących ochrony granicy państwowej, zagadnień dotyczących postępowania wobec cudzoziemców, kontroli ruchu granicznego i bezpieczeństwa w komunikacji oraz użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej;
- rozmowy kwalifikacyjnej w zakresie określenia predyspozycji kierowniczych kandydatów.
Warunkiem pozytywnego zakończenia drugiego etapu postępowania kwalifikacyjnego jest zaliczenie testu kwalifikacyjnego i uzyskanie pozytywnej oceny z rozmowy kwalifikacyjnej.
Test kwalifikacyjny składa się z zestawu 80 pytań i arkusza odpowiedzi. Test kwalifikacyjny trwa 120 minut. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat uzyskuje 1 punkt. Maksymalnie z testu kandydat może uzyskać 80 punktów. Warunkiem zaliczenia testu kwalifikacyjnego jest uzyskanie co najmniej 56 punktów.
Na podstawie wyników postępowania kwalifikacyjnego Komendant Główny Straży Granicznej podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu funkcjonariuszy na szkolenie, zgodnie z limitami przydzielonymi poszczególnym jednostkom organizacyjnym Straży Granicznej i komórkom organizacyjnym Komendy Głównej Straży Granicznej.
Tematyka przeszkolenia specjalistycznego do mianowania na pierwszy stopień oficerski Straży Granicznej, zwanego przeszkoleniem specjalistycznym, związana jest z kształceniem kompetencji kierowniczych w odniesieniu do ustawowych zadań Straży Granicznej, w szczególności zaś jego celem jest przygotowanie przyszłych oficerów do samodzielnego kierowania zespołami ludzi. Istota wykonywanej pracy na stanowisku kierowniczym w Straży Granicznej łączy kompetencje specjalistyczne w działalności służbowej z kompetencjami kierowniczymi. Do wybranych zadań realizowanych w pionach: granicznym, cudzoziemskim i częściowo operacyjno-śledczym realizowanych na poziomie kierowania komórką wewnętrzną w strukturze organizacyjnej jednostki organizacyjnej SG, w programie odniesiono kompetencje kierownicze tj. planowanie, organizowanie i kontrolę realizacji zadań. Ponadto podczas przeszkolenia specjalistycznego słuchacze kształtować będą kompetencji tzw. miękkie, które pozwolą im właściwie kształtować relacje ze swoimi podwładnymi, dbać o ich rozwój, a także budować własny potencjał zawodowy.
Przeszkolenie specjalistyczne trwa ok. 3 miesiące i może być realizowane w formie stacjonarnej lub zaocznej. Uzupełnieniem działów zawodowych są zajęcia realizowane w ramach tzw. szkolenia wspierającego. Integralną częścią kursu oficerskiego jest praktyka zawodowa realizowania w macierzystych jednostkach organizacyjnych. Praktyka ma wymiar 40 godzin i jej celem jest realizacja zadań związanych z kształconymi podczas kursu kompetencjami z zakresu kierowania zespołem ludzkim. Zaliczenie praktyki jest elementem niezbędnym do ukończenia przeszkolenia specjalistycznego.
Na zakończenie słuchacze zdają egzamin oficerski przed komisją powołaną przez Komendanta Głównego Straży Granicznej.
Absolwenci przeszkolenia specjalistycznego mianowani są na pierwszy stopień oficerski Straży Granicznej podczas uroczystej promocji, a następnie udają się do macierzystych jednostek organizacyjnych Straży Granicznej, gdzie podejmują dalszą służbę na przewidzianych dla nich stanowiskach.